بصورت کلی انواع لکنت را میتوان به دو دسته تقسیم کرد:
1-لکنت رشدی
2- لکنت اکتسابی نوروژنیک
تشخیص افتراقی انواع لکنت ( رشدی و اکتسابی )
1.در شروع تفاوت دارند.
2.لکنت رشدی (Developmental Stuttering) از کودکی رشد و تکامل پیدا میکند.
- لکنت نوروژنیک (Neurogenic Stuttering) :
3.با یک رویداد نورولوژی شروع میشود و عموما در بزرگسالی رخ میدهد.
4.در لکنت نوروژنیک رخ داد ناروانی در کلمات محتوایی و کاربردی به یک میزان مشاهده میشود.
5.در فرد دارای لکنت نوروژنیک، شخص اضطراب کمتری نسبت به ناروانی-ها دارد.
6.موارد لکنت محدود به بخش ابتدایی کلمات نیست
7.رفتارهای ثانویه کمتر رخ میدهد.
8.عدم وجود رفتارهای سازگارانه(lack of adaptive effect)
9.رخ داد ناروانی در همه تکالیف گفتاری
10.عدم تغییر ناروانی در موقعیتهای تشدید کننده ناروانی
طبق اظهارات Rousseau و همکاران در سال 1990 افراد دارای لکنت اکتسابی نوروژنیک عملکردهای ناهماهنگی در موقعیتهای افزایش دهنده لکنت نشان میدهند.
در نتیجه اتکا به این موضوع در افتراق لکنت رشدی از لکنت اکتسابی منجر به گمراهی در تصمیمات بالینی می٬شود.
در این زمینه میتوان از تکرار قسمتی از کلمه (part-word) برای افتراق لکنت رشدی از اکتسابی نوروژنیک اقدام کرد، البته این روش نیز به اعتبارسنجیهای بیشتر نیاز دارد.
مزمن شدن لکنت رشدی
درباره لکنت رشدی در دوران کودکی و مزمن شده تا دوران بزرگسالی نیز میتوان بحث کرد.
لکنت رشدی یک اختلال گفتاری است که حدودا در 50% در کودکان زیر سنین مدرسه (زیر 6ساله) رخ میدهد.
با این حال 70الی 80 درصد کودکان بدون دریافت درمانهای معمول لکنت و بصورت خودبخودی بهبود مییابند.
و در حدود 1 درصد از آنها لکنت بصورت پایدار تا بزرگسالی ادامه مییابد.
زمانیکه لکنت تا دوران بزرگسالی ادامه پیدا میکند فرد با لکنت مزمن شده در طول زندگی دست و پنجه نرم میکند که فرد از درمان های کوتاه مدت نفع میبرد اما با بازگشت لکنت روبرو میشود
کارکرد متفاوت مغز در بزرگسالان دارای لکنت :
1. نخستین مورد عملکرد کاهش یافته یا غیرنرمال در مناطق مرتبط با شنوایی در بزرگسالان دارای لکنت است.
2. مورد دوم افزایش فعالیت در منطقه فرونتال راست و مناطق مرتبط با لکنت در قسمت چپ مخچه
3. زمان بندی ارتباطی غیرطبیعی بین مناطق پیش حرکتی (PreMotor) و منطقه حرکتی اولیه (Primary Motor) در قسمت نیمکره چپ
4.عملکرد افزایش یافته در پوتامن سمت چپ ، ونترال تالاموس , قسمت قدامی خلفی cingulate مرتبط با لکنت
گرچه درباره افزایش فعالیت در مناطق گفتاری نیمکره راست ، یک بازنمایی جبرانی برای لکنت یا کارکرد متفاوت مغز به علت زمینه لکنت بحث شده است.
ولی برخی پژوهشگران افزایش فعالیت نیمکره راست را در انجام تکالیف گفتاری و غیرگفتاری را یافته اند که حدس می زند شاید فعالیت افزایش یافته نیمکره راست بصورت ذاتی در بزرگسالان دارای لکنت دیده میشود.
منابع:
Brain anatomy differences in childhood stuttering Soo-Eun Chang,a,⁎ Kirk I. Erickson,b,c Nicoline G. Ambrose,d Mark A. Hasegawa-Johnson,c,e and Christy L. Ludlowa
Differential diagnosis in developmental and acquired neurogenic stuttering: Do fluency-enhancing conditions
dissociate the two? Gopee Krishnan*, Shivani Tiwari 1 Dept. of Speech and Hearing, Manipal College of Allied Health Sciences, Manipal University, Manipal 576 104, Karnataka, India(e.gs., Helm-Estabrooks,1999; Lundgren, Helm-Estabrooks, & Klein, 2010; Ringo & Dietrich, 1995; Rosenbek, Messert, Collins, & Wertz,
مترجم : سارا صمدزاده