اگر به یک گفتاردرمانگر تخصصی لکنت زبان مراجعه کرده باشید، قطعا کلمه نمره دهی لکنت زبان را از او شنیده اید. درمانگر تخصصی لکنت زبان تاکید زیادی بر نمره دهی لکنت زبان و جدول نمره دهی دارد.
منظور از SR یا نمره دهی لکنت زبان چیست؟
وقتی شروع به یادگرفتن مهارتی میکنید نیاز به یک سرنخ بیناییدارید تا بفهمید چقدر در آن پیشرفت کرده اید! مثلا شما به تازگی کلاس زبان ثبت نام کردید و دو ترم است که کلاس زبان میروید حالا اگر از شما آزمون نگیرند یا کارنامه ای برای شما ارسال نشود از کجا میخواهید پیشرفت یا پسرفت خود را متوجه شوید؟SR در لکنت یک مقیاس کیفی است با استفاده از اعداد! صبر کنید به زبان ساده تر توضیح بدهم مثلا کودک شما با لکنت خیلی شدید به کلینیک مراجعه میکند، گفتاردرمانگر با ارزیابی در جلسه اول می فهمد که کودک شما نمره لکنت زبانش ۹ است!
اگر درمانگر خوبی باشد حتما به شما در مورد چگونه نمره دادن و نمره دهی آن توضیح میدهد و از شما میخواهد یک جدول یا نمودار تهیه کنید و برای هر روز یک نمرهبه لکنت کودک خود دهید.
نمره دهی لکنت زبان چگونه است؟
از صفر تا ۹ ! مثل یک خط کش که از صفر تا ۹ تقسیم بندی شده، صفریعنی لکنت وجود ندارد و روانی کامل و ۹ یعنی شدید ترین حالت لکنت( از نظر تعداد دفعات لکنت)!
مادر کودک یک جدول یا نمودار میکشد و یک طرف آن تاریخ روزها و سمت دیگر نمره SR یا همان نمره دهی لکنت زبان است.
اگر کودک هنگام صحبت با مادر مثلا زمانی که در پارک هستند نُه بار لکنت کرد باید به او نمره نُه دهد؟
خیر مادر به کل روز کودک با توجه به زمان های مختلف روز نمره میدهد، برای دانستن جزئیات حتما از گفتاردرمانگر درمانگر تخصصی لکنت زبان کمک بگیرید.
از این نمره دهی فقط برای بررسی میزان پیشرفت کودک استفاده میکنیم؟
خیر. ما برای موارد زیادی از نمره لکنت زبان استفاده میکنیم. مثلا مادر برای روز دوشنبه نمره ۸ به کودک خود میدهد در حالی که در دو روز گذشته نمره لکنت زبان کودک بین ۴ و ۵ بوده درمانگر با بررسی جدول نمره لکنت زبان پی میبرد چه موردی در روز دوشنبه وجود داشته که نمره ی کودک افزایش یافته؟! مثلا ممکن است چون کودک در روز دوشنبه به کلاس نقاشی رفته این اتفاق افتاده یا به این علت که دوشنبه شب مهمانی رفته بودند یا هر دلیل دیگری.
درمانگر تخصصی لکنت زبان از نمره دهی لکنت زبان گاهی اوقات برای کنترل محیط یا حل مسئله استفاده میکند. چه عواملی در محیط یا کودک وجود دارد که اوضاع را بهتر یا بدتر میکند؟! برای پیداکردن جواب این سوالات درمانگر تخصصی لکنت زبان از جدول نمره گذاری لکنت استفاده میکند.
چرا برای بررسی میزان پیشرفت یا پسرفت یا میزان ثابت بودن از این نوع نمره دهی استفاده میکنیم؟
ما میدانیم نوسان لکنت ماهیت لکنت است؛ بسیاری از اوقات خانواده ها با ما تماس میگیرند و مادر میگوید این هفته خیلی خوب بود اصلا لکنت نداشت ولی هفته پیش مدام توی صحبت کردنش لکنت زبان داشت، ببینید لکنت وجود دارد ولی بدلیل نوسان یک زمان هایی زیاد و زمان هایی کم است، ما با درمان مدیریت و کنترل روانی را در محیط ها و روز های مختلف بدست می آوریم اصلا هدف درمان همین است، کودک یاد بگیرد چگونه روانی گفتار خود را در محیط ها و زمان های مختلف حفظ کند.
من برای یکی از مراجعین برنامه درمانی وست مید ( گفتار رباتی) را اجرا میکردم بعد از مشاهده برگه نمره دهی متوجه شدم نمره او ثابت است و شبیه یک خط صاف میباشد. با بررسی بیشتر فهمیدم باید باز خورد های لیدکامب را به این برنامه درمانی اضافه کنم تا تغییری در نمره دهی ( در واقع کاهش نمره ) داشته باشم. اگر جدول نمره دهی لکنت زبان نبود من چطور متوجه یکنواختی تمارین و بازدهی کم برنامه میشدم؟!
چه زمانی از نمره دهی لکنت زبان استفاده نمیکنیم؟
در تمامی مراحل درمان حتی مرحله تثبیت و تعمیم از نمره دهی اسفاده میکنیم. از طرفی دیگر مادر و درمانگر وقتی نتیجه کار خود را کاملا شفاف با یک نمودار روی برگه کاغذ میبینند بهتر متوجه ارزش تلاش و کار خود میشوند. مادر و درمانگر چالش های زیادی را در این مسیر تحمل میکنند، این برگه شبیه کارنامه آخر سال هست که به آنها داده میشود.
آیا همه جا نمره دهی لکنت زبان از صفر تا ۹ است؟
ممکن است درمانگر شما نمره را از عدد ۱ تا ۱۰ تعیین کرده باشد، کلا دو نوعنمره دهی لکنت زبان وجود دارد( از عدد صفر تا ۹ یا از یک تا ۱۰). اگر تقسیم بندی از ۱ تا ۱۰ باشد عدد یک کمترین حالت و در واقع بیشترین روانی گفتار و عدد ده بدترین حالت و بیشترین شدت لکنت را نشان میدهد.
اگر نمره SR چندین هفته صفر باشد یعنی زمان ترخیص فرا رسیده است؟
ببینید زمان ترخیص به هدف گذاری درمانگر و مراجع و خانواده مراجع بستگی دارد. اگر یک هفته یا دو هفته کودک یا نوجوان شما نمره صفر را تجربه کند به این معنا نیست که میتوانید درمان را رها کنید یا زمان ترخیص فرا رسیده است! ممکن است بعد دو هفته همه چیز تغییر کند و دوباره نمره افزایش یاید! پس حواستان به مرحله تعمیم و تثبیت باشد و نمره دهی لکنت را در این مراحل فراموش نکنید! از طرفی ممکن است هدف شما برای رسیدن به حداکثر روانی نمره صفر نباشد، نمره یک باشد؛ پس رسیدن به مرحله ترخیص و اتمام درمان آداب خاص خود را دارد و به عوامل زیادی بستگی دارد.
لطفا هرگز برگه نمره دهی لکنت زبان کودک خود را با بقیه مقایسه نکنید!
یادتان باشد وضعیت کودک خود را با دیروز و هفته های پیش مقایسه کنید!
خانواده هایی که برگه نمره دهی لکنت زبان را فراموش میکنند در جلسه بیاورند یا یک هفته درمیان نمره میدهند نتیجهای از درمان نمی گیرند!
فکر کنید یک فردی در درس ریاضی ضعیف است به کلاس ریاضی میرود و این هفته نمره ۱۲ را کسب میکند، به تلاش خود ادامه میدهد عوامل موفقیت و شکست خود را می شناسد و هفته بعد نمره ۱۴ را میگیرد و هفته های بعدی نمره او به ۱۶ میرسد اگر او به این نمرات توجهی نکند چطور میتواند متوجه عوامل شکست یا موفقیت خود شود؟!
درمان لکنت زبان کاملا یک درمان اصولی است و دقت به جزئیات اهمیت زیادی دارد.
اگر نمره ی کودک طی روزهای متوالی تغییری نکرد یا تغییر چشمگیری نداشت یعنی درمان به خوبی پیش نمیرود؟
نمیتوانیم با قاطعیت به این سوال جواب بدهیم زیرا این مسئله به عوامل زیادی بستگی دارد؛ مثلا ممکن است مادر به درستی نمره نمیدهد! حتما در مورد شیوه نمره دهی خود از درمانگر تخصصی لکنت زبان کمک بگیرید تا از صحت آن مطمئن شوید.
آیا به کودک هم باید در مورد شیوه نمره دهی لکنت زبان توضیح دهیم؟
در مورد کودکان دبستانی و مدرسه رو جواب این سوال بلهاست. کودک وقتی نمره دهی لکنت زبان را بداند یا از چگونگی نمره دهی لکنت زبان آگاه باشد بهتر میتواند متوجه تغییرات خود شود؛ برای همین است که میگویند آگاهی شفابخش هست! حتی در مورد چگونگی تولید صدا و زمان وقوع لکنت و دلیل لکنت به کودک توضیح دهید و او را آگاه کنید.
