آیا لکنت زبان خوب میشود؟ تمام والدین کودکان و نوجوانانی که دچار لکنت زبان هستند این سوال را از گفتار درمانگران میپرسند. این سوال یک جواب دارد و آن «بله» است. البته لازمه دستیابی به نتیجه مطلوب پیمودن یک راه درست و پرتلاش است. 22 اکتبر مصادف با اول آبان ماه، روز جهانی لکنت نامگذاری شده است. دلیل آن آگاهی فرد مبتلا، خانواده و عموم مردم از این اختلال گفتاری است.
این اختلال از سن 2 تا 5 سالگی بیشترین میزان شیوع را به خود اختصاص داده است. البته تا سنین بالاتر سالگی امکان بروز دارد. علت لکنت زبان ناشناخته است و عوامل مختلفی در بروز آن نقش دارند.
عوامل تاثیرگذار بر درمان لکنت زبان
آیا لکنت زبان خوب میشود؟ بله، اما از عوامل مهمی تاثیر میپذیرد. درمان بیماریهای مختلف مانند لکنت زبان، با رعایت برخی عوامل و عمل کردن به دستورات گفتار درمانگر دست یافتنی است. یک گفتاردرمانگر متخصص و باتجربه را انتخاب کنید. این شخص، روانشناس یا مربی مهدکودک نیست. بلکه شخصی است که باید تحصیلات آکادمیک در این زمینه داشته باشد. این فرد میتواند علت لکنت را تشخیص دهد:
- علت لکنت: نقص در سیستم عصبی مرکزی یا رشدی، عصبی یا اکتسابی را تشخیص دهد. متناسب با نوع آن، بهترین روش درمان را (یا به صورت ترکیبی) انتخاب میکند.
- سن فرد در زمان مراجعه برای درمان و زمان دقیق شروع لکنت: معمولا لکنت تا دوره پیش دبستانی به راحتی قابل درمان است. البته اگر فرد، نوجوان یا بزرگسال باشد دوره درمان طولانیتر است.
- شدت لکنت و انتخاب نوع درمان: درمانگر، سطح و نوع لکنت زبان را معین میکند. بر اساس نوع لکنت، روش درمان نیز مشخص میشود. برای لکنت زبان شدت فاکتور مهمی در انتخاب روش درمانی می باشد. هم چنین مدت زمانی که از شروع لکنت و پدیدار شدن علائم آن میگذرد یک فاکتور دیگر است که می تواند بر انتخاب نوع درمان تاثیر بگذارد. پس ممکن است 2فرد با شدت یکسان برنامه درمانی مختلفی داشته باشند.
آیا لکنت زبان درمان میشود؟ نقش موثر خانواده و محیط اجتماعی
برای جواب به این سوال که «آیا لکنت زبان خوب میشود؟» باید بگوییم که سهم زیادی از روند درمان به خانواده ها مربوط میشود. این روش درمانی غیرمستقیم، در رابطه با خانواده ها صورت میگیرد، به ویژه اگر کودک لکنت داشته باشد. به طور مثال باید محیطی بسیار آرام و متعادل را فراهم کنند. بداخلاقی، خشونت و دعوا، به ویژه بین والدین در طول درمان ممنوع است. گاهی از طرف گفتار درمانگر دستورات و قانون هایی داده میشود که باید توسط والدین رعایت شوند. تمریناتی که به کودک داده میشود باید توسط والدین و با همکاری آنها انجام شوند. فرد را به انجام تمرینات تشویق کنند. در مقابل صحبتهای او، صبر و حوصله داشته باشند.
جنبه دیگر درمان، مربوط به درمان رفتاری-شناختی است. همکاری 100% کودک یا بزرگسال موثرترین عامل در رسیدن به درمان کامل است. تمریناتی که به فرد داده میشود را باید عینا انجام دهد. هر نکته ای که والدین یا درمانگر بیان میکنند را گوش داده و به کار بگیرند. این راهکارها، روش درمان مستقیم لکنت هستند.
درمانهای مختلف لکنت زبان
برای جواب دادن به سوال «آیا لکنت زبان خوب میشود؟» باید بگوییم که روشهای متعددی ارائه شده اند. البته یک روش درمانی یکسان، برای تمام افراد مبتلا انتخاب نمیشود. بلکه با توجه به شرایط لکنت زبان در هر فرد (که در بالا توضیح داده شد) ، نوع درمان متفاوت است. این روشها عبارتند از:
- روش درمانی لیدکامب: در این روش که بر اساس شرطی سازی بنا شده است کودک بازخورد هایی دریافت میکند. این بازخورد طبق قوانین خاصی در جلسات گفتار درمانی به کودک داده میشوند و هم چنین به والدین آموزش داده میشود تا در منزل انجام دهد.
- روش درمانی وست مید (گفتار سیلابیک): در این روش به کودک نوعی از گفتار که به صورت سیلابیک می باشد را آموزش می دهند و پس از این که والد و کودک به خوبی روش را یاد گرفتند و در جلسه اجرا کردند تمارینی به والدین داده میشود که در منزل هم انجام دهند. در جلسات بعد سطوح تمرینی جدید و مراحل جدیدی از درمان انجام خواهد شد.
- روش درمانی FRP: در این روش به کودکان با توجه به علائم لکنتی که دارند قانون ها و نماد های دستی ای آموزش داده می شود که به خود کنترلی آن ها کمک و باعث کاهش شدت لکنت و درمان آن می شود. قانون ها در کودکان متفاوت است یعنی مثلا کودکی تکرار و کشش دارد قانون تکرار و کشش و کودکی که سرعت گفتار بالایی دارد قانون مربوط به سرعت گفتاری بالا را آموزش می بیند.
- روش درمانی کمپرداون: روش درمانی است که مربوط به بزرگسالان می باشد و به بزرگسالان برای دستیابی به گفتار روان کمک میکند.
- برنامه درمانی یارس: این برنامه که برنامه جامع و کاملی است برای سنین مدرسه استفاده می شود.
- البته به یاد داشته باشید که موارد گفته شده فقط بخش کوچکی از برنامه های درمانی است که گفتار درمانگران استفاده میکنند.